Sáng ngày 17/5/2025, Anbooks và Vietsuccess phối hợp tổ chức Buổi giao lưu và ra mắt sách Hãy nói con cần mẹ – Cẩm nang đồng hành với người thân bị trầm cảm tại Nam Thi House. Tại sự kiện, tác giả PGS.TS Nguyễn Phương Hoa và Host Trần Quốc Khánh đã mang đến giây phút đồng cảm khi trò chuyện với khán giả và lắng nghe những câu chuyện có thật từ chính những người đã từng hoặc có người thân phải đối mặt với trầm cảm.
Thông qua nhiều cách thức để cha mẹ đồng hành và làm bạn cùng con, tác giả PGS.TS Nguyễn Phương Hoa còn chia sẻ kỹ hơn về các nguyên nhân, dấu hiệu, triệu chứng, cách khắc phục và đối mặt với thực tế, để trầm cảm là căn bệnh mà chúng ta có thể vượt qua được.
Ngoài ra, tại sự kiện cũng có sự góp mặt của ông Lê Hoàng – Ủy viên Ban Thường vụ Hội Xuất bản Việt Nam, ông đã chia sẻ cách để chúng ta vượt qua trầm cảm: “Một tuýp người dễ rơi vào trầm cảm khi luôn sống cầu toàn quá mức, về thành tích, tinh thần trách nhiệm, và để vượt qua thì chúng ta nên thay đổi cách suy nghĩ tích cực hơn. Thứ nhất là phải biết cân bằng, vì khi mình có suy nghĩ cân bằng thì sẽ không rơi vào tuyệt vọng, thứ hai là thực hành lưỡng nguyên, nhìn nhận vấn đề luôn có hai mặt tích cực và có cả tiêu cực. Với hai cách thức thì chúng ta thoát ra khỏi tiêu cực dễ dàng hơn và giúp người thân một cách tốt nhất”.
Sự kiện có khoảng hơn năm mươi khán giả tham dự, tất cả khán giả đều có câu chuyện riêng và tạo được sự đồng cảm với nhau, vì mỗi người đều đã từng trải qua, đối mặt và đã có thể vượt qua cơn đau ấy. Trong không gian ấm áp, thân tình và gần gũi, mọi chia sẻ giống như lời tâm sự với người thân.
Một khán giả đã xúc động chia sẻ rằng: “Mình đã từng mất niềm tin với bạn bè, đối tác, sức khoẻ bị ảnh hưởng rất nhiều, sau khi đi khám và làm bài test thì phát hiện ra bản thân bị trầm cảm nặng và không chia sẻ và cầu cứu sự giúp đỡ từ bất kỳ ai. Mỗi khi bị trầm cảm thì sẽ có hành động rất khác, thậm chí, còn gây ảnh hưởng và áp lực đến con cái. Nhưng sau khi uống thuốc, điều trị và trò chuyện với chuyên gia đã cải thiện được tình trạng rõ rệt, và có thể nhận biết khi bản thân rơi vào cơn trầm cảm và vượt qua”.
Hay lời động viên từ một khán giả đã tự tin đối diện với trầm cảm hơn: “Em nghĩ là trầm cảm luôn luôn chữa được, và chắc chắn sẽ chữa được, thậm chí nó còn làm trưởng thành hơn. Trong cuộc sống của em không cần mọi thứ phải quá xuất sắc, chỉ cần ở mức tương đối, vừa phải và ở mức tối ưu nhất. Và khi cơn trầm cảm đang kéo đến, mình chỉ cần đối diện với nó thôi, và xem nó ở mức nào để thoả hiệp và vượt qua”.
Cuối buổi giao lưu, các độc giả khác cũng đã gửi lời cảm ơn những lời chia sẻ trong buổi giao lưu: “Cảm ơn những dự án của Anbooks rất có ý nghĩa cho cộng đồng. Bản thân em và người nhà cũng nhờ năng lượng của mọi người mà “vào bờ” thành công. Hy vọng được kết nối nhiều hơn trong tương lai”. Hay lời từ một độc giả khác: “Em thấy sự kiện rất hay và bổ ích, chị Hoa nói và giải đáp hay quá ạ. Ngồi xem không muốn về, em Nghe và rút ra kinh nghiệm cho bản thân”. Đây được xem là động lực và cổ vũ rất lớn khi chúng tôi lựa chọn đề tài này, và mong rằng tất cả chúng ta đều có thể nhận diện và đối mặt với trầm cảm tốt hơn, khi đã hiểu hơn về nó.
Và một điểm đặc biệt của cuốn sách chính là việc áp dụng công nghệ QR Code tương tác, khi các bạn độc giả có cho mình mỗi một mã QR riêng. Bằng việc quét mã QR đằng sau cuốn sách, bạn đọc có thể tra cứu tài liệu tham khảo dễ dàng hơn, và nhận được các thông tin của cuốn sách, workshop, khoá học một cách thuận tiện nhất.
Thông tin thêm về cuốn sách:
Cuốn sách Hãy nói con cần mẹ – Cẩm nang đồng hành với người thân bị trầm cảm, thì đây đóng vai trò như một lời thì thầm dịu dàng giữa bão giông cảm xúc – nơi cha mẹ có thể tìm thấy sự thấu hiểu, dẫn dắt và hy vọng. Không giáo điều hay lạm dụng thuật ngữ chuyên môn, cuốn sách giúp cha mẹ bước vào thế giới nội tâm phức tạp của con, học cách lắng nghe, đồng hành và chữa lành – ngay cả khi không có chuyên gia bên cạnh.
Tác giả – PGS.TS Nguyễn Phương Hoa, chuyên gia tâm lý học được đào tạo tại Nga và Pháp – viết từ trải nghiệm thực tế, với kiến thức học thuật vững chắc và giọng văn gần gũi, tâm tình, chia sẻ.
Tác giả Nguyễn Thị Phương Hoa được biết đến với 2 cuốn sách đã xuất bản cũng về giúp cha mẹ đồng hành cùng con vượt qua bệnh trầm cảm, đã xuất bản từ 2018 - 2019 (Có một cơn đau mang tên trầm cảm, Khi mây đen kéo tới). Khác với hai tựa sách trước phần nhiều chia sẻ trải nghiệm cá nhân với vai trò người mẹ có con bị trầm cảm, với cuốn sách này, cùng với thời gian sinh sống tại London, Vương quốc Anh và trong môi trường học thuật thuận lợi (thư viện trường đại học Cambridge), chị dành nhiều thời gian cho việc nghiên cứu, cập nhật những nghiên cứu mới nhất về trầm cảm trên toàn thế giới.
Sự khác biệt lớn nhất của cuốn sách này có lẽ là, tác giả thận trọng giới thiệu những nghiên cứu mới và lạc quan về người bị bệnh trầm cảm. Tác giả đi thẳng vào mô tả những nghịch lý: rằng người bị trầm cảm không hề “mất động lực” hoàn toàn, rằng càng chủ động trong điều trị, người bệnh càng có cơ hội phục hồi. Rằng những gì tưởng như yếu đuối lại ẩn chứa một nội lực lớn lao – khả năng phân tích, ghi nhớ, tập trung vượt trội. Và rằng, thay vì “quản lý” người bệnh, điều tốt nhất ta có thể làm là trao cho họ sự tự chủ – đi kèm với niềm tin và không gian an toàn để hồi phục.
Là một tài liệu tham khảo khoa học quý giá 500 nguồn trích dẫn từ các nghiên cứu khoa học quốc tế với các cập nhật nghiên cứu mới nhất, nhưng tác giả cho rằng mình không chủ đích viết một cuốn sách khoa học. Tác giả cho biết: “Tôi muốn hướng đến điều giản dị: làm sao để cha mẹ có thể ở lại bên con trong những ngày đen tối nhất”.
Thông tin cuốn sách:
- Nhà xuất bản: NXB Phụ nữ Việt Nam
- Công ty phát hành: Anbooks
- Khổ sách: 13.5 x 20.5 cm
- Số trang: 412 trang
- Giá bìa: 225.000 đồng
- Loại bìa: Bìa mềm, tay gấp
- Mua sách tại: https://anbooks.vn/products/hay-noi-rang-con-can-me
Thông tin tác giả:
PGS.TS Nguyễn Phương Hoa là một chuyên gia nhiều năm trong lĩnh vực tâm lý học tại Việt Nam, Bà từng là Trưởng phòng Thực nghiệm và ứng dụng Tâm lý học, Viện Tâm lý học (nay là Viện Xã hội học và Tâm lý học) thuộc Viện Hàn lâm khoa học xã hội Việt Nam; Viện trưởng Viện Tâm lý học và Truyền thông thuộc Hội Tâm lý học Việt Nam, đồng thời là cố vấn của diễn đàn Beautiful Mind Việt Nam.
Nhận xét về cuốn sách:
Với văn phong nhẹ nhàng, thấu cảm, tác giả dẫn dắt người thân - những người luôn ở bên người bị trầm cảm - đi từ nhận diện những biểu hiện khó nắm bắt, đến hiểu rõ nguyên nhân, rồi học cách đồng hành, chữa lành.
Không áp đặt, không lý thuyết khô khan, cuốn sách như một chiếc gối tựa tinh thần cho những người đang kiệt sức vì yêu thương.
Cuốn sách dành cho bạn - người đang yêu thương một người trầm cảm, người đang muốn hiểu, muốn giúp, nhưng nhiều khi chỉ biết lặng im nhìn...
“Hãy nói rằng con cần mẹ” - để bắt đầu lại, từ sự dịu dàng.
Nhà báo Trần Duy Phương
***
Cuốn sách dành cho những người đang sống chung với trầm cảm và người thân trong gia đình họ, những người làm nghiên cứu, những người làm trị liệu, hay đơn giản chỉ là người quan tâm đến lĩnh vực sức khỏe tinh thần. Mọi người, ở những vị trí khác nhau, có thể tìm được thông tin khoa học, để được giải thích, để được an ủi, để được chia sẻ, lấy thêm động lực, yên tâm hơn trong việc chẩn đoán, chữa trị, và vượt qua trầm cảm. Và kể cả khi không vượt được qua mà cùng sống chung với trầm cảm, chúng ta sẽ sống với sự hiểu biết, và cảm thông. Điều này giúp nỗi đau khổ của bệnh tật vơi đi, làm cho kiến thức của mình rộng ra, những trải nghiệm của cuộc đời mình thêm phong phú, ý nghĩa.
Th.S Mai Thị Việt Thắng - Chuyên gia tư vấn trị liệu
(International Center for Cognitive Development)
***
Trầm cảm ở trẻ vị thành niên và thanh niên đang ngày càng trở thành một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, không chỉ ở các quốc gia phát triển mà ngay tại chính các gia đình Việt Nam hôm nay. Điều khó khăn không chỉ nằm ở bản thân căn bệnh mà còn ở sự thiếu hiểu biết, những định kiến và cảm giác bất lực của những người thân yêu – đặc biệt là cha mẹ – khi phải đối diện với tình trạng này nơi con mình. Không ít người đã chia sẻ rằng họ không biết bắt đầu từ đâu, không biết nên nói gì, làm gì, hay thậm chí là có nên lo lắng không khi thấy con thu mình, im lặng, hay mất dần hứng thú với cuộc sống.
Cuốn sách nhỏ này được viết ra để góp phần lấp đầy khoảng trống ấy – khoảng trống của thông tin, của thấu hiểu, và của niềm tin rằng: Cha mẹ vẫn có thể làm được rất nhiều để giúp con, nếu được trang bị đúng cách.
PGS.TS. Phan Mai Hương - Viện Tâm lý học, Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam
Đoạn trích nổi bật:
- Một phụ huynh lo lắng hỏi tôi: “Vì sao con tôi bị trầm cảm lại cư xử bất lực đến thế, dù cháu có đủ mọi điều kiện và sự hỗ trợ để vượt qua khó khăn? Gia đình tôi cố gắng động viên hết sức mà cháu vẫn buông xuôi, không chịu cố gắng gì cả”.
- Một bà ngoại chia sẻ trong nước mắt: “Có những ngày cháu tôi dễ chịu, vui vẻ lắm, cả nhà ai cũng mừng và cố gắng kéo dài những ngày bình yên ấy. Vậy mà đột nhiên, không hiểu vì sao, cháu thay đổi tâm trạng hoàn toàn, đang vui chuyển sang buồn rầu, u uất, khó chịu, không muốn nói chuyện với ai, thậm chí cáu gắt vô cớ. Cả nhà tôi ngơ ngác, mỗi người tự trách mình đã lỡ làm gì sai khiến cháu buồn… Thực sự quá khó đoán!”
- Có một câu hỏi không của riêng ai, rằng con tôi vốn rất thông minh, chứng trầm cảm đã làm cháu tê liệt. Cháu có thể trở thành người có ích không?
- Một người cha không còn trẻ nữa vừa kể, vừa buồn rầu cầu cứu bác sĩ của con mình: Con tôi có lần hỏi: chúng ta sống để làm gì? Tôi trả lời, là để tận hưởng cuộc sống và để hạnh phúc. Nhưng cháu bảo: con đã cố rồi, nhưng càng cố gắng bao nhiêu, con chỉ càng cảm thấy thất vọng, khổ sở bấy nhiêu, con muốn từ bỏ.
Hãy giúp chúng tôi?
Trầm cảm ở Việt Nam và thế giới:
Trong những năm gần đây, trầm cảm ở trẻ vị thành niên và thanh niên đang trở thành một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, khiến nhiều gia đình rơi vào cảm giác hoang mang, bất lực. Những con số sau đây có thể sẽ khiến bạn “giật mình”: Trung bình cứ mỗi 20 người thì có một người bị bệnh trầm cảm (5% dân số thế giới, theo WHO), hiện có 300 triệu người được chẩn đoán mắc bệnh trầm cảm và con số ấy không ngừng tăng lên sau Covid 19, từ năm 2020. Tại Việt Nam, theo báo cáo của Bộ Y Tế, tỷ lệ người được chẩn đoán trầm cảm dao động từ 3,1 – 6% dân số tùy theo vùng, ít hơn ở thành thị và đạt đỉnh ở các thành phố lớn.
Về tiếp cận điều trị, ngay ở những nước mà sức khỏe tâm thần được đặc biệt quan tâm như ở Mỹ, tỷ lệ bệnh nhân trầm cảm được chữa trị khá thấp (trên dưới 1/3). Ở Việt Nam, hiện chưa có số liệu nghiên cứu chính xác, nhưng tỷ lệ bệnh nhân trầm cảm được khám và chữa trị có thể thấp hơn nhiều, đó là chưa tính đến hiệu quả của việc chữa trị.
Những ngộ nhận về bệnh trầm cảm đã hạn chế sự tiếp cận đầy đủ và đúng đắn về kiến thức của căn bệnh này, đồng thời giới hạn khả năng tiếp cận của người bệnh với hệ thống trợ giúp y tế; và kéo theo đó, những người thân của người bị bệnh trầm cảm cũng không được trang bị kiến thức và sự chuẩn bị đầy đủ về tinh thần để có thể đồng hành hiệu quả cho người bệnh. Điều này dẫn đến nhiều hệ quả đáng tiếc, bao gồm việc suy giảm chất lượng sống và tăng tỷ lệ gây hại khác. Tại Việt Nam, tỷ lệ tử vong do trầm cảm là 40.000 người/ năm (cao gấp 4 lần so với tai nạn giao thông) - Theo một nghiên cứu của bệnh viên Bạch Mai công bố năm 2017.
Chuỗi sự kiện Giao lưu & ra mắt sách:
Chuỗi sự kiện Workshop và Giao lưu ra mắt sách sẽ được Anbooks tổ chức tại TP. Hồ Chí, Hội An (Quảng Nam) và Hà Nội.
Tại TP. Hồ Chí Minh
- Địa điểm: Nam Thi House, 152 Nam Kỳ Khởi Nghĩa, Quận 1.
- Thời gian: 8:30 – 11:30 giờ, Thứ Bảy, 17/5/2025
Tại Hội An:
- Địa điểm: Rainbow Art & Cafe (Ngã ba Đồng Nà 1, Bến Trễ 5, Cẩm Hà, Hội An, Quảng Nam).
- Thời gian: 15:00 – 18:00 giờ, Chủ nhật, 18/5/2025
Tại Hà Nội:
- Địa điểm: Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam, 36 P. Lý Thường Kiệt, Hàng Bài, Hoàn Kiếm, Hà Nội.
- Thời gian: 8:30 – 11:30 giờ, Thứ Bảy ngày 24/5/2025